Doel- Je kunt uitleggen wat een indicator is.
- Je kunt verschillende indicatoren benoemen en toepassen op een zuur. - Je kunt het begrip omslagtraject uitleggen. |
uitleg
|
Zuren smaken zelf vaak zuur. Toch kun je niet altijd ontdekken of een stof zuur is door ervan te proeven. Cola smaakt zoet. Toch is cola zo zuur dat je er vastgeroeste bouten mee los kunt bijten. Daarbij komt dat sommige zuren te gevaarlijk zijn om van te proeven. Om te meten hoe zuur een stof is, kun je een indicator gebruiken. Rode koolsap, lakmoes en fenolftaleïne zijn voorbeelden van stoffen waarmee je zuren kunt aantonen. Het gebied waarin een indicator van kleur veranderd ligt (meestal) tussen twee pH-waardes (afbeelding 1). We noemen dit het omslagtraject .
Rode koolsap Bij het koken van rodekool wordt vaak een zure appel toegevoegd. Daardoor wordt de paarse rodekoolsap mooi rood. Wanneer je een beetje ammonia bij dit rode koolsap doet kleurt het sap blauw groen. Rode koolsap kleurt groen bij basen. Lakmoes (papier) De stof lakmoes wordt gewonnen door extractie van korstmossen. Deze stof kleurt bij zuren rood en bij basen blauw. Je kunt bepalen of een stof zuur of base is door een beetje van die stof op een lakmoespapiertje te druppelen. Een lakmoespapiertje is een stukje papier waarop een beetje lakmoes is aangebracht. |
afbeelding 1
afbeelding 2
|
Fenolftaleïne
De stof fenolftaleïne kleurt bij een base diep paars. Bij een zuur is het helemaal kleurloos. Ook met deze stof kun je dus aantonen of een stof zuur of basisch is.
Universeel Indicatorpapier
Met een combinatie van een aantal indicatoren kun je redelijk nauwkeurig bepalen hoe zuur een stof is. Dit is wat er op het papier van een universele indicator zit (afbeelding 2). Je druppelt dan een beetje van je stof op het papiertje en het verkleurt . De kleur kun je vergelijken met die op het doosje. Daarop staat een pH-schaal met kleuren.
De stof fenolftaleïne kleurt bij een base diep paars. Bij een zuur is het helemaal kleurloos. Ook met deze stof kun je dus aantonen of een stof zuur of basisch is.
Universeel Indicatorpapier
Met een combinatie van een aantal indicatoren kun je redelijk nauwkeurig bepalen hoe zuur een stof is. Dit is wat er op het papier van een universele indicator zit (afbeelding 2). Je druppelt dan een beetje van je stof op het papiertje en het verkleurt . De kleur kun je vergelijken met die op het doosje. Daarop staat een pH-schaal met kleuren.
verdiepingsstof
Het verschil tussen een Indicator, Reagens en Reactant
De begrippen indicator, reagens en reactant worden nog wel eens door elkaar gehaald. Dit komt omdat je de stoffen uit deze groepen allemaal kunt gebruiken om een de aanwezigheid van een andere stof aan te tonen. Er zit wel een verschil tussen deze drie groepen stoffen.
Reactant
Een stof valt onder de groep reactanten als de stof wordt verbruikt om iets aan te tonen. Je kunt de stof dus niet meer opnieuw gebruiken. Een gloeiende houtspaander is een reactant voor zuurstof. De houtspaander doet mee in de reactie en wordt verbruikt.
Reagens vs Indicator
Een stof valt onder de groep indicatoren als de kleurverandering ook iets zegt over de hoeveelheid van de aan te tonen stof . Jodium is een reagens voor zetmeel. Het jodium kleurt zwart. Daaruit kun je niet opmaken hoeveel zetmeel er aanwezig is. Een pH-papiertje is een indicator voor zuren en basen. Het kleurverschil zegt het ook iets over de hoeveelheid van het zuur of de base .
De begrippen indicator, reagens en reactant worden nog wel eens door elkaar gehaald. Dit komt omdat je de stoffen uit deze groepen allemaal kunt gebruiken om een de aanwezigheid van een andere stof aan te tonen. Er zit wel een verschil tussen deze drie groepen stoffen.
Reactant
Een stof valt onder de groep reactanten als de stof wordt verbruikt om iets aan te tonen. Je kunt de stof dus niet meer opnieuw gebruiken. Een gloeiende houtspaander is een reactant voor zuurstof. De houtspaander doet mee in de reactie en wordt verbruikt.
Reagens vs Indicator
Een stof valt onder de groep indicatoren als de kleurverandering ook iets zegt over de hoeveelheid van de aan te tonen stof . Jodium is een reagens voor zetmeel. Het jodium kleurt zwart. Daaruit kun je niet opmaken hoeveel zetmeel er aanwezig is. Een pH-papiertje is een indicator voor zuren en basen. Het kleurverschil zegt het ook iets over de hoeveelheid van het zuur of de base .
samenvatting
|
- Om te meten hoe zuur een stof is, kun je een indicator gebruiken.
- Voorbeelden van indicatoren zijn: Rode koolsap, lakmoes en fenolftaleïne. - Het gebied waarin een indicator van kleur veranderd ligt (meestal) tussen twee pH-waardes (afbeelding 3). We noemen dit het omslagtraject . |
afbeelding 3
|
