reacties in het dagelijks leven

doel

- Reacties in het dagelijks leven herkennen.
- Reacties in het dagelijks leven kunnen uitleggen.

Aangemaakt: 28-09-2013
Laatst gewijzigd: 28-09-2013

bron: NaSkPastoor.nl

uitleg

Als je denkt dat chemische reacties alleen maar plaats vinden in een laboratorium heb je het mis. Het dagelijks leven zit vol met chemische reacties. Je komt ze dagelijks tegen.

Bederven
Om te blijven leven moet je eten. Het voedsel dat je eet wordt door ons lichaam omgezet in nuttige stoffen zoals glucose, vet en eiwitten. Om de glucose in je lichaam te verbranden is er zuurstof nodig. Die adem je in en de koolstofdioxide die bij de verbranding ontstaat adem je weer uit. Veel voedsel moeten we eerst koken, bakken of braden. Hierbij veranderen de stoffen in het voedsel en de eventuele bacteriën en schimmels worden gedood. Het bereiden van voedsel kan ook voorkomen dat voedsel bederft (afbeelding 1a en 1b). Wanneer bacteriën en schimmels in het voedsel te groeien vinden er chemische reacties plaats waarbij schadelijke stoffen vrij komen. Daar kun je goed ziek van worden. Mensen met een zwakke gezondheid kunnen er zelfs aan sterven. Door een conserveringsmiddel toe te voegen blijft een voedingsproduct langer houdbaar.

afbeelding 1a

afbeelding 1b

Kleurstoffen
Voorwerpen worden vaak voorzien van een kleurtje. De veel kleurstoffen kunnen niet goed tegen de UV- straling in zonlicht (afbeelding 2). De verf op auto's verkleurt hierdoor. Ook in huis kun je de verkleuring van verf soms goed zien. Vooral als het zonlicht van elke dag maar op een deel van een geverfd voorwerp komt. Dat deel zal dan verkleuren het andere deel niet. De kleurstoffen in kleding kunnen vaak slecht tegen bleek. Toch zit in wasmiddel juist bleek om de kleding schoon te krijgen. Daarom moet je gekleurde was (bonte was) gescheiden wassen van de witte was. In wasmiddel voor de bonte was zit veel minder bleekmiddel.

afbeelding 2

Kalk
In elektrische apparaten die thuis water verwarmen zit een verwarmingselement (afbeelding 3). In ons kraanwater zit kalk. Tijdens het verwarmen van het water ontstaat er kalkaanslag op het verwarmingselement. Diezelfde kalkaanslag kun je ook krijgen op de badkranen (afbeelding 4), kamertegels, de douchecabine en zelfs op de glazen uit de vaatwasser. Met een ontkalker kun je dit verwijderen. De ontkalker reageert dan met de kalk tot een reactieproduct dat goed oplost in water. Dit noem je ontkalken. Het in goed om regelmatig apparaten zoals de waterkoker, koffiezetapparaat, wasmachine en vaatwasser te ontkalken.

De vorming van kalkaanslag staat in directe relatie tot de waterhardheid. Hoe hoger de concentratie hardheidsdeeltjes, des te meer kalkaanslag er gevormd zal worden.

Vooral bij het verhitten van het water verdwijnt er koolstofdioxide (CO2) uit het water en slaat calcium neer als calciumcarbonaat, ofwel kalkaanslag. Dit gaat als volgt:

afbeelding 4

Wat u dus ziet in uw douche of waterkoker is het vaste kalk; CaCO3(s).

Roest
Roest is het roodbruine materiaal dat ontstaat wanneer ijzer reageert met zuurstof in de aanwezigheid van water (afbeelding 5). Het is een mengeling van ijzeroxide en hydroxylgroepen. Roesten is de veelgebruikte term voor een vorm van corrosie van ijzerhoudende materialen zoals staal. Hierbij reageert het ijzer met behulp van water tot ijzeroxide.

afbeelding 5

Verbranden
Om eten te koken kun je een gasfornuis gebruiken. Om het huis te verwarmen wordt in de centrale verwarming gas verbrand. Voor de gezelligheid kun je een kaars aansteken of de open haard laten branden. Bij al deze voorbeelden is er vuur. Verbranden is een chemische reactie tussen een brandstof en zuurstof.

Voor een verbranding is brandstof, zuurstof en ontbrandingstemperatuur nodig. Ontbrandingstemperatuur is de temperatuur waarbij de brandstof zich zal binden met zuurstof.
Zoals in afbeelding 7 is te zien is bij verbranding van kaarsvet (vast) zuurstof nodig. De reactie producten zijn Water en koolstofdioxide. Bij product is energie in de vorm van licht en warmte.

Legenda bij afbeelding 7: Kaarsvlam
1: vlammantel,
2: lichtgevende gele zone,
3: donkere zone,
4: lichtgevende blauwe zone,
5: pit,
6: verdampingszone,
7: vloeibaar kaarsvet,
8: vast kaarsvet

afbeelding 6

afbeelding 7