stembanden |
|
Doel- Je kunt het begrip stembanden uitleggen.
- Je kunt het begrip trillingsfrequentie uitleggen. |
Aangemaakt: 14-04-2014
Laatst gewijzigd: 14-04-2014 |
uitleg
Het strottenhoofd
Het strottenhoofd (de larynx) ligt onder de keelholte en vormt de ingang van de luchtpijp. Het is opgebouwd uit kraakbeen, spierweefsel en slijmvlies. In het strottenhoofd bevinden zich ook de stembanden. Aan het strottenhoofd worden drie delen onderscheiden:
De glottis of stemspleet (II): dit gebied bevindt zich centraal in het strottenhoofd en bevat twee banden van elastisch weefsel, de zogeheten ware stembanden.
De supraglottis (letterlijk: boven de stemspleet) (I): dit gebied bevat verschillende weefsels waaronder de valse stembanden. Deze stembanden bestaan uit spierweefsel. Het strottenklepje of de epiglottis sluit dit gebied af.
De subglottis (letterlijk: onder de stemspleet) (III): dit is het gedeelte van het strottenhoofd dat tussen de stembanden en de luchtpijp ligt.
Op onderstaande tekening zijn de verschillende delen van het strottenhoofd aangegeven.
Het strottenhoofd (de larynx) ligt onder de keelholte en vormt de ingang van de luchtpijp. Het is opgebouwd uit kraakbeen, spierweefsel en slijmvlies. In het strottenhoofd bevinden zich ook de stembanden. Aan het strottenhoofd worden drie delen onderscheiden:
De glottis of stemspleet (II): dit gebied bevindt zich centraal in het strottenhoofd en bevat twee banden van elastisch weefsel, de zogeheten ware stembanden.
De supraglottis (letterlijk: boven de stemspleet) (I): dit gebied bevat verschillende weefsels waaronder de valse stembanden. Deze stembanden bestaan uit spierweefsel. Het strottenklepje of de epiglottis sluit dit gebied af.
De subglottis (letterlijk: onder de stemspleet) (III): dit is het gedeelte van het strottenhoofd dat tussen de stembanden en de luchtpijp ligt.
Op onderstaande tekening zijn de verschillende delen van het strottenhoofd aangegeven.
Het strottenhoofd heeft twee belangrijke functies. Het voorkomt dat er voedsel in de luchtpijp komt en het speelt een essentiële rol bij het produceren van geluid.
Het strottenklepje
De lucht die wij inademen via de neus of via de mond, komt in de keelholte. Vandaar gaat het langs het strottenklepje de luchtpijp in en vervolgens naar de longen. Voedsel dat wij doorslikken komt ook in de keelholte. Om te voorkomen dat het voedsel in de luchtpijp komt, sluit het strottenklepje de luchtpijp af tijdens het slikken. Het voedsel glijdt dan door de slokdarm verder naar de maag.
De lucht die wij inademen via de neus of via de mond, komt in de keelholte. Vandaar gaat het langs het strottenklepje de luchtpijp in en vervolgens naar de longen. Voedsel dat wij doorslikken komt ook in de keelholte. Om te voorkomen dat het voedsel in de luchtpijp komt, sluit het strottenklepje de luchtpijp af tijdens het slikken. Het voedsel glijdt dan door de slokdarm verder naar de maag.
Stembanden
De stembanden in ontspannen en aangespannen toestandLucht die door het strottenhoofd gaat, veroorzaakt een trilling van de stembanden. Deze trilling brengt een geluid voort. Hoe groter de druk waarmee de lucht tussen de stembanden wordt geperst, des te sterker het geluid. De toonhoogte van het geluid wordt bepaald door de snelheid waarmee de stembanden trillen. De mate van de snelheid (de trillingsfrequentie) is afhankelijk van de spanning en de vorm van de ware stembanden. |
De stembanden van mannen zijn meestal dikker en langer dan die van vrouwen. Dit heeft tot gevolg dat de stembanden bij mannen zich langzamer bewegen: de trillingsfrequentie is lager. Zij hebben dan ook in het algemeen een lagere stem dan vrouwen. De spanning van de stembanden wordt geregeld door het kantelen van het strottenhoofd, die verder verbonden zijn twee bewegende kraakbeentjes die de vorm van de stembanden kunnen veranderen. Daardoor kunnen we hoesten, fluisteren, zuchten, spreken, zingen. Tenslotte zijn ook de stembanden zelf spieren, met een lengte van 1,5 tot 2 cm., die we kunnen gebruiken om klanken te maken.
Spraak, zang
Het geluid dat in het strottenhoofd wordt gemaakt, moet nog worden omgevormd tot verstaanbare spraak. Dit gebeurt in de mond-, neus- en keelholte waarbij ook het gebit, de lippen, de wangen, het gehemelte, en de tong een belangrijke rol spelen. Elk van deze organen moet goed functioneren om duidelijk verstaanbaar te kunnen spreken.
Pas in 1854 is Manuel Garcia op het idee gekomen om de stem te bestuderen door middel van een spiegel. Garcia gebruikte een onbruikbaar geworden tandspiegel, plaatste die in zijn keel en bestudeerde de werking van zijn eigen stembanden. Wat hij zag was dat zijn stembanden (twee stuks) bij gewoon in- en uitademen open waren. Bij een poging tot spreken (je begrijpt dat dit met een spiegel in je keel erg moeilijk kan zijn) sloten zijn stembanden zich. De lucht moest daardoor via een kleinere opening tussen de stembanden passeren, werd door de stembanden aan het trillen gebracht waardoor klank ontstond.
Spraak, zang
Het geluid dat in het strottenhoofd wordt gemaakt, moet nog worden omgevormd tot verstaanbare spraak. Dit gebeurt in de mond-, neus- en keelholte waarbij ook het gebit, de lippen, de wangen, het gehemelte, en de tong een belangrijke rol spelen. Elk van deze organen moet goed functioneren om duidelijk verstaanbaar te kunnen spreken.
Pas in 1854 is Manuel Garcia op het idee gekomen om de stem te bestuderen door middel van een spiegel. Garcia gebruikte een onbruikbaar geworden tandspiegel, plaatste die in zijn keel en bestudeerde de werking van zijn eigen stembanden. Wat hij zag was dat zijn stembanden (twee stuks) bij gewoon in- en uitademen open waren. Bij een poging tot spreken (je begrijpt dat dit met een spiegel in je keel erg moeilijk kan zijn) sloten zijn stembanden zich. De lucht moest daardoor via een kleinere opening tussen de stembanden passeren, werd door de stembanden aan het trillen gebracht waardoor klank ontstond.